-
1 legens
1.lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.I.A publicist's t. t.A.To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:2.ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,
Cic. Vatin. 15, 35:hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,
id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:juste pieque legatus venio,
Liv. 1, 32:tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,
Sall. J. 21, 4:quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,
Gell. 7, 14, 8.—Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):b.quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,
what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm. —Beyond the official sphere:B.quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?
committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):II.eum (Messium) Caesari legarat Appius,
Cic. Att. 4, 15, 9:ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,
id. ib. 4, 2, 6:istum legatum iri non arbitror,
id. ib. 10, 1, 4:ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,
id. de Imp. Pomp. 19, 57:Dolabella me sibi legavit,
chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,
Sall. J. 28.—A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):B.Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,
Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,
Cic. Caecin. 4, 11:Fabiae pecunia legata est a viro,
id. Top. 3, 14:cui argentum omne legatum est,
Quint. 5, 10, 62:in argento legato,
id. 7, 2, 11.—Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:1.uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,
Cic. Clu. 12, 33:si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,
id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,lēgātus, i, m.A.(Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:B.legatos mittere,
id. de Imp. Pomp. 12, 35:ad senatum legatos de aliqua re mittere,
id. de Or. 2, 37, 155; cf.:missi magnis de rebus uterque Legati,
Hor. S. 1, 5, 29:legatos mittere ad indicendum bellum,
Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—(Acc. to lego, I. B.).a.An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:b.quos legatos tute tibi legasti?
Cic. Pis. 14, 33:qui M. Aemilio legati fuerunt,
id. Clu. 36, 99:Quintus frater meus legatus est Caesaris,
id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,
id. Mur. 9, 20; 14, 32:neque se ei legatum defuturum,
id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:hiberna cum legato praefectoque tradidisses,
Cic. Pis. 35, 86:(Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,
id. Phil. 3, 10 fin.:quaestorius,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,
id. B. C. 1, 8, 2:magnitudo et splendor legati,
Liv. 38, 58, 9:in magna legatum quaere popina,
Juv. 8, 172.—Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—(β).Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:2.Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,
Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;legatus praetorius,
Tac. Agr. 7.—lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:2.legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,
Dig. 30, 116:Hortensii legata cognovi,
Cic. Att. 7, 3, 9:reliqua legata varie dedit,
Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:legatum peto ex testamento,
Quint. 4, 2, 6:jus capiendi legata alicui adimere,
Suet. Dom. 8:cymbala pulsantis legatum amici,
Juv. 9, 62:legatorum genera sunt quattuor,
Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.I.Lit.A.In gen.:B.oleam,
Cato, R. R. 144:nuces,
Cic. de Or. 2, 66, 265:herbas collibus,
Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:roscida mala,
id. ib. 8, 38:flores in calathos,
Ov. F. 5, 218:spolia caesorum,
Liv. 5, 39:quos (montanos asparagos),
Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:ossa,
Ov. H. 10, 150:homini mortuo ossa,
Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:reliquias legerunt primores equestris ordinis,
Suet. Aug. 100. —Esp.1.To take out, pick out, extract, remove:2.quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,
Sen. Prov. 1, 3, 2:ossa vivis,
id. ad Marc. 22, 3:ossa in capite lecta,
id. Ben. 5, 24, 3:ossa e vulneribus,
Quint. 6, 1, 30.—To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):3.oleam qui legerit,
Cato, R. R. 144, 1:ficus non erat apta legi,
Ov. F. 2, 254.—Poet.: legere fila, to wind up:4.extrema Lauso Parcae fila legunt,
i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:quae dedit ingrato fila legenda viro,
Ov. F. 3, 462:stamen,
Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:5.omnis navita ponto umida vela legit,
Verg. G. 1, 373:vela legunt socii,
id. A. 3, 532:ipse dabit tenera vela, legetque manu,
Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:prora funem legit Argus ab alta,
draws in, takes in, id. 1, 312:ancoras classis legit,
is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:6.majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,
Auct. Her. 2, 30 fin.:sacra divum,
Hor. S. 1, 3, 117:soceros legere et gremiis abducere pactas,
Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):7.nec me studiosius altera saltus Legit,
Ov. M. 5, 579:pars cetera pontum Pone legit,
sails through, Verg. A. 2, 207:vada dura lego,
id. ib. 3, 706:freta,
id. ib. 3, 127:aequora Afra,
Ov. F. 4, 289:Ioniumque rapax Icariumque legit,
id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:subsequitur pressoque legit vestigia gressu,
id. M. 3, 17; cf.:et vestigia retro Observata legit,
Verg. A. 9, 392:tortos orbes,
to wander through, id. ib. 12, 481.—To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):8.Inarimen Prochytenque legit,
Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:navibus oram Italiae,
Liv. 21, 51 fin.:oram Campaniae,
Suet. Tib. 11; cf.terram,
id. Aug. 16. —Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):* (β).alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,
pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:judices,
Cic. Phil. 5, 6, 16:omnia, quae leget quaeque reiciet,
id. Fin. 4, 15, 40:scribam,
to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:condiciones nubendi,
id. Cael. 15:cives in patres,
Liv. 23, 22:viros ad bella,
Ov. M. 7, 669:geminasque legit de classe biremes,
Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,
Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—With inf.:II.fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,
Stat. Th. 1, 530.Trop.* A.To catch up, i. e. overhear a conversation:B.nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,
Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.* 1.In gen.:2.tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,
Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—In partic., to read or peruse a writing:b.ut eos libros per te ipse legeres,
Cic. Top. 1:defensionem causae,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112:legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,
id. Ac. 2, 45, 137:aliquid studiose intenteque,
Plin. Ep. 9, 13, 1:significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,
id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,
Cic. Fam. 6, 5, 1:orationem,
Quint. 1, 1, 6:aiunt multum legendum esse non multa,
Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:antiquos et novos,
Quint. 2, 5, 23:antiquos studiosius,
id. 3, 6, 62:poëtas,
id. 1, 4, 4. —In pass.:Horatius fere solus legi dignus,
Quint. 10, 1, 96:si cum judicio legatur Cassius Severus,
id. 10, 1, 116:dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,
Ov. Tr. 5, 14, 5:sepulcra legens,
when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:legentium plerisque,
Liv. 1 praef. §4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,
to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:nec Cynicos nec Stoica dogmata,
Juv. 13, 121.— Absol.:legendi usus,
Lact. 3, 25, 9:memoriam continuus legendi usus instruit,
Macr. S. 1, 5, 1.—In partic.(α).To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):(β).convocatis auditoribus volumen legere, etc.,
Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,
Plin. Ep. 9, 34:obturem impune legentibus aures,
Hor. Ep. 2, 2, 105:quem vero arripuit tenet occiditque legendo,
with recitation, id. A. P. 475:quis dabit historico quantum daret acta legenti,
to read him the news, Juv. 7, 104.—To find in an author or a writing:C.ut scriptum legimus,
Cic. Deiot. 7, 19:legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,
id. N. D. 2. 49 init.:ego vero haec scripta legi,
id. Planc. 39, 94:praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,
Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,
Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,
Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,argentum,
Ter. Phorm. 1, 2, 3:ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,
Cic. Inv. 1, 31, 52:lectissimi viri atque ornatissimi,
id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:uxor lectissima,
id. Inv. 1, 31, 52:(verbis) lectis atque illustribus uti,
id. de Or. 3, 37, 150:nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,
id. Or. 68, 227:juvenum lectissime,
Stat. S. 5, 1, 247; cf.:viginti lectis equitum comitatus,
Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):ab lego lecte ac lectissime,
Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:lectius,
Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta). -
2 lego
1.lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.I.A publicist's t. t.A.To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:2.ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,
Cic. Vatin. 15, 35:hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,
id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:juste pieque legatus venio,
Liv. 1, 32:tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,
Sall. J. 21, 4:quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,
Gell. 7, 14, 8.—Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):b.quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,
what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm. —Beyond the official sphere:B.quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?
committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):II.eum (Messium) Caesari legarat Appius,
Cic. Att. 4, 15, 9:ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,
id. ib. 4, 2, 6:istum legatum iri non arbitror,
id. ib. 10, 1, 4:ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,
id. de Imp. Pomp. 19, 57:Dolabella me sibi legavit,
chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,
Sall. J. 28.—A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):B.Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,
Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,
Cic. Caecin. 4, 11:Fabiae pecunia legata est a viro,
id. Top. 3, 14:cui argentum omne legatum est,
Quint. 5, 10, 62:in argento legato,
id. 7, 2, 11.—Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:1.uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,
Cic. Clu. 12, 33:si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,
id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,lēgātus, i, m.A.(Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:B.legatos mittere,
id. de Imp. Pomp. 12, 35:ad senatum legatos de aliqua re mittere,
id. de Or. 2, 37, 155; cf.:missi magnis de rebus uterque Legati,
Hor. S. 1, 5, 29:legatos mittere ad indicendum bellum,
Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—(Acc. to lego, I. B.).a.An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:b.quos legatos tute tibi legasti?
Cic. Pis. 14, 33:qui M. Aemilio legati fuerunt,
id. Clu. 36, 99:Quintus frater meus legatus est Caesaris,
id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,
id. Mur. 9, 20; 14, 32:neque se ei legatum defuturum,
id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:hiberna cum legato praefectoque tradidisses,
Cic. Pis. 35, 86:(Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,
id. Phil. 3, 10 fin.:quaestorius,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,
id. B. C. 1, 8, 2:magnitudo et splendor legati,
Liv. 38, 58, 9:in magna legatum quaere popina,
Juv. 8, 172.—Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—(β).Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:2.Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,
Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;legatus praetorius,
Tac. Agr. 7.—lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:2.legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,
Dig. 30, 116:Hortensii legata cognovi,
Cic. Att. 7, 3, 9:reliqua legata varie dedit,
Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:legatum peto ex testamento,
Quint. 4, 2, 6:jus capiendi legata alicui adimere,
Suet. Dom. 8:cymbala pulsantis legatum amici,
Juv. 9, 62:legatorum genera sunt quattuor,
Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.I.Lit.A.In gen.:B.oleam,
Cato, R. R. 144:nuces,
Cic. de Or. 2, 66, 265:herbas collibus,
Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:roscida mala,
id. ib. 8, 38:flores in calathos,
Ov. F. 5, 218:spolia caesorum,
Liv. 5, 39:quos (montanos asparagos),
Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:ossa,
Ov. H. 10, 150:homini mortuo ossa,
Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:reliquias legerunt primores equestris ordinis,
Suet. Aug. 100. —Esp.1.To take out, pick out, extract, remove:2.quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,
Sen. Prov. 1, 3, 2:ossa vivis,
id. ad Marc. 22, 3:ossa in capite lecta,
id. Ben. 5, 24, 3:ossa e vulneribus,
Quint. 6, 1, 30.—To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):3.oleam qui legerit,
Cato, R. R. 144, 1:ficus non erat apta legi,
Ov. F. 2, 254.—Poet.: legere fila, to wind up:4.extrema Lauso Parcae fila legunt,
i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:quae dedit ingrato fila legenda viro,
Ov. F. 3, 462:stamen,
Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:5.omnis navita ponto umida vela legit,
Verg. G. 1, 373:vela legunt socii,
id. A. 3, 532:ipse dabit tenera vela, legetque manu,
Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:prora funem legit Argus ab alta,
draws in, takes in, id. 1, 312:ancoras classis legit,
is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:6.majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,
Auct. Her. 2, 30 fin.:sacra divum,
Hor. S. 1, 3, 117:soceros legere et gremiis abducere pactas,
Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):7.nec me studiosius altera saltus Legit,
Ov. M. 5, 579:pars cetera pontum Pone legit,
sails through, Verg. A. 2, 207:vada dura lego,
id. ib. 3, 706:freta,
id. ib. 3, 127:aequora Afra,
Ov. F. 4, 289:Ioniumque rapax Icariumque legit,
id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:subsequitur pressoque legit vestigia gressu,
id. M. 3, 17; cf.:et vestigia retro Observata legit,
Verg. A. 9, 392:tortos orbes,
to wander through, id. ib. 12, 481.—To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):8.Inarimen Prochytenque legit,
Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:navibus oram Italiae,
Liv. 21, 51 fin.:oram Campaniae,
Suet. Tib. 11; cf.terram,
id. Aug. 16. —Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):* (β).alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,
pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:judices,
Cic. Phil. 5, 6, 16:omnia, quae leget quaeque reiciet,
id. Fin. 4, 15, 40:scribam,
to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:condiciones nubendi,
id. Cael. 15:cives in patres,
Liv. 23, 22:viros ad bella,
Ov. M. 7, 669:geminasque legit de classe biremes,
Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,
Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—With inf.:II.fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,
Stat. Th. 1, 530.Trop.* A.To catch up, i. e. overhear a conversation:B.nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,
Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.* 1.In gen.:2.tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,
Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—In partic., to read or peruse a writing:b.ut eos libros per te ipse legeres,
Cic. Top. 1:defensionem causae,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112:legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,
id. Ac. 2, 45, 137:aliquid studiose intenteque,
Plin. Ep. 9, 13, 1:significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,
id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,
Cic. Fam. 6, 5, 1:orationem,
Quint. 1, 1, 6:aiunt multum legendum esse non multa,
Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:antiquos et novos,
Quint. 2, 5, 23:antiquos studiosius,
id. 3, 6, 62:poëtas,
id. 1, 4, 4. —In pass.:Horatius fere solus legi dignus,
Quint. 10, 1, 96:si cum judicio legatur Cassius Severus,
id. 10, 1, 116:dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,
Ov. Tr. 5, 14, 5:sepulcra legens,
when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:legentium plerisque,
Liv. 1 praef. §4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,
to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:nec Cynicos nec Stoica dogmata,
Juv. 13, 121.— Absol.:legendi usus,
Lact. 3, 25, 9:memoriam continuus legendi usus instruit,
Macr. S. 1, 5, 1.—In partic.(α).To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):(β).convocatis auditoribus volumen legere, etc.,
Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,
Plin. Ep. 9, 34:obturem impune legentibus aures,
Hor. Ep. 2, 2, 105:quem vero arripuit tenet occiditque legendo,
with recitation, id. A. P. 475:quis dabit historico quantum daret acta legenti,
to read him the news, Juv. 7, 104.—To find in an author or a writing:C.ut scriptum legimus,
Cic. Deiot. 7, 19:legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,
id. N. D. 2. 49 init.:ego vero haec scripta legi,
id. Planc. 39, 94:praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,
Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,
Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,
Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,argentum,
Ter. Phorm. 1, 2, 3:ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,
Cic. Inv. 1, 31, 52:lectissimi viri atque ornatissimi,
id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:uxor lectissima,
id. Inv. 1, 31, 52:(verbis) lectis atque illustribus uti,
id. de Or. 3, 37, 150:nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,
id. Or. 68, 227:juvenum lectissime,
Stat. S. 5, 1, 247; cf.:viginti lectis equitum comitatus,
Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):ab lego lecte ac lectissime,
Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:lectius,
Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta). -
3 lēgō
lēgō āvī (lēgāssit for lēgāverit, XII Tabb. ap. C.), ātus, āre [lex], to send with a commission, send as ambassador, depute, commission, despatch: ut legati ex eius ordinis auctoritate legarentur: eos privatae rei causā legari: iuste pieque legatus venio, L.: in Africam legantur, qui reges adeant, S.— To appoint as deputy, commission as lieutenant: eum (Messium) Caesari legarat Appius: me legatum iri non arbitror: me sibi legavit, chose me for his lieutenant: sibi homines nobilīs, S.— To bequeath, leave by will: Numitori regnum, L.: usum et fructum omnium bonorum Caesenniae: Nil sibi legatum, H.: uxori grandem pecuniam a filio, to be paid by the son.* * *Ilegare, legavi, legatus Vbequeath, will; entrust, send as an envoy, choose as a deputyIIlegere, legi, lectus Vread; gather, collect (cremated bones); furl (sail), weigh (anchor); pick out -
4 adlectus
1. I.To send one away with a commission or charge, to despatch, depute, commission (of private business, while legare is used in a similar signif. of State affairs; most freq. in Plaut.;B.elsewhere rare, but class.): ne illi aliquem adlegent, qui mi os occillet,
Plaut. Am. 1, 1, 28 (cf. delegare, id. ib. prol. 67 and 83); so id. Cas. prol. 52; 3, 4, 14; id. Ps. 4, 7, 66; 135; id. Stich. 5, 3, 8:ego si adlegāssem aliquem ad hoc negotium,
id. Ep. 3, 3, 46:alium ego isti rei adlegabo,
id. Am. 2, 2, 42:amicos adlegat,
Cic. Verr. 2, 1, 57, § 149:homines nobiles adlegat iis, qui peterent, ne, etc.,
id. Rosc. Am. 9:adlegarem te ad illos, qui, etc.,
id. Fam. 15, 10; so id. ib. 4 fin.: cum patrem primo adlegando, deinde coram ipse rogando fatigāsset, first by the friends sent, and then by personal entreaties, etc., Liv. 36, 11, 1 Gron. —Hence, allēgāti ( adl-), ōrum, m., deputies:inter adlegatos Oppianici,
Cic. Clu. 13, 39; id. Q. Fr. 2, 3.—Sometimes in the sense of subornare, to instigate or incite one to an act of fraud or deceit:II.eum adlegaverunt, suum qui servum diceret cum auro esse apud me,
Plaut. Poen. 3, 5, 28: ut ne credas a me adlegatum hunc senem, * Ter. And. 5, 3, 28 Ruhnk.; cf. allegatus.—To bring forward, to relate, recount, mention, adduce (post-Aug.):2.exemplum,
Plin. Ep. 3, 15:hoc senatui adlegandum putasti,
id. Pan. 70:decreta,
id. ib. 70 fin.:merita,
Suet. Aug. 47; so id. ib. 5:priorem se petitum ab Alexandro adlegat,
Just. 16, 1; Stat. Achill. 2, 224.—And in a zeugma: (legati) munera, preces, mandata regis sui adlegant, they bring or offer the gifts, entreaties, and mandates, Tac. H. 4, 84; cf.:orationem et per incensum deprecationem adlegans,
Vulg. Sap. 18, 21: adlegare se ex servitute in ingenuitatem, a legal phrase, to release one's self from servitude by adducing reasons, proofs, etc., Dig. 40, 12, 27.al-lĕgo ( adl-), ēgi, ectum, 3, v. a., to select for one's self, to choose (qs. ad se legere; like adimere, = ad se emere); to admit by election, to elect to a thing, or into (a corporation; in the class. per. generally only in the histt.): Druidibus praeest unus... hoc mortuo, si sunt plures pares, suffragio Druidum adlegitur, * Caes. B. G. 6, 13 Herz. (Dinter here omits adlegitur):A.augures de plebe,
Liv. 10, 6:octo praetoribus adlecti duo,
Vell. 2, 89:aliquem in sui custodiam,
Suet. Aug. 49; so,in senatum,
id. Claud. 24:inter patricios,
id. Vit. 1: in clerum, Hier. adv. Jov. 1, n. 34 al.— Poet.:adlegi caelo,
Sen. Agam. 804.—Hence, al-lectus ( adl-), a, um, P. a. Subst.,A member chosen into any corporation (collegium): collegae, qui unā lecti, et qui in eorum locum suppositi, sublecti;B.additi Adlecti,
Varr. L. L. 6, § 66 Müll.—Those who were added to the Senate from the equestrian order, on account of the small number of the Senators, were called adlecti, acc. to Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. Suet. Caes. 41; id. Vesp. 9. -
5 adlegati
1. I.To send one away with a commission or charge, to despatch, depute, commission (of private business, while legare is used in a similar signif. of State affairs; most freq. in Plaut.;B.elsewhere rare, but class.): ne illi aliquem adlegent, qui mi os occillet,
Plaut. Am. 1, 1, 28 (cf. delegare, id. ib. prol. 67 and 83); so id. Cas. prol. 52; 3, 4, 14; id. Ps. 4, 7, 66; 135; id. Stich. 5, 3, 8:ego si adlegāssem aliquem ad hoc negotium,
id. Ep. 3, 3, 46:alium ego isti rei adlegabo,
id. Am. 2, 2, 42:amicos adlegat,
Cic. Verr. 2, 1, 57, § 149:homines nobiles adlegat iis, qui peterent, ne, etc.,
id. Rosc. Am. 9:adlegarem te ad illos, qui, etc.,
id. Fam. 15, 10; so id. ib. 4 fin.: cum patrem primo adlegando, deinde coram ipse rogando fatigāsset, first by the friends sent, and then by personal entreaties, etc., Liv. 36, 11, 1 Gron. —Hence, allēgāti ( adl-), ōrum, m., deputies:inter adlegatos Oppianici,
Cic. Clu. 13, 39; id. Q. Fr. 2, 3.—Sometimes in the sense of subornare, to instigate or incite one to an act of fraud or deceit:II.eum adlegaverunt, suum qui servum diceret cum auro esse apud me,
Plaut. Poen. 3, 5, 28: ut ne credas a me adlegatum hunc senem, * Ter. And. 5, 3, 28 Ruhnk.; cf. allegatus.—To bring forward, to relate, recount, mention, adduce (post-Aug.):2.exemplum,
Plin. Ep. 3, 15:hoc senatui adlegandum putasti,
id. Pan. 70:decreta,
id. ib. 70 fin.:merita,
Suet. Aug. 47; so id. ib. 5:priorem se petitum ab Alexandro adlegat,
Just. 16, 1; Stat. Achill. 2, 224.—And in a zeugma: (legati) munera, preces, mandata regis sui adlegant, they bring or offer the gifts, entreaties, and mandates, Tac. H. 4, 84; cf.:orationem et per incensum deprecationem adlegans,
Vulg. Sap. 18, 21: adlegare se ex servitute in ingenuitatem, a legal phrase, to release one's self from servitude by adducing reasons, proofs, etc., Dig. 40, 12, 27.al-lĕgo ( adl-), ēgi, ectum, 3, v. a., to select for one's self, to choose (qs. ad se legere; like adimere, = ad se emere); to admit by election, to elect to a thing, or into (a corporation; in the class. per. generally only in the histt.): Druidibus praeest unus... hoc mortuo, si sunt plures pares, suffragio Druidum adlegitur, * Caes. B. G. 6, 13 Herz. (Dinter here omits adlegitur):A.augures de plebe,
Liv. 10, 6:octo praetoribus adlecti duo,
Vell. 2, 89:aliquem in sui custodiam,
Suet. Aug. 49; so,in senatum,
id. Claud. 24:inter patricios,
id. Vit. 1: in clerum, Hier. adv. Jov. 1, n. 34 al.— Poet.:adlegi caelo,
Sen. Agam. 804.—Hence, al-lectus ( adl-), a, um, P. a. Subst.,A member chosen into any corporation (collegium): collegae, qui unā lecti, et qui in eorum locum suppositi, sublecti;B.additi Adlecti,
Varr. L. L. 6, § 66 Müll.—Those who were added to the Senate from the equestrian order, on account of the small number of the Senators, were called adlecti, acc. to Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. Suet. Caes. 41; id. Vesp. 9. -
6 adlego
1. I.To send one away with a commission or charge, to despatch, depute, commission (of private business, while legare is used in a similar signif. of State affairs; most freq. in Plaut.;B.elsewhere rare, but class.): ne illi aliquem adlegent, qui mi os occillet,
Plaut. Am. 1, 1, 28 (cf. delegare, id. ib. prol. 67 and 83); so id. Cas. prol. 52; 3, 4, 14; id. Ps. 4, 7, 66; 135; id. Stich. 5, 3, 8:ego si adlegāssem aliquem ad hoc negotium,
id. Ep. 3, 3, 46:alium ego isti rei adlegabo,
id. Am. 2, 2, 42:amicos adlegat,
Cic. Verr. 2, 1, 57, § 149:homines nobiles adlegat iis, qui peterent, ne, etc.,
id. Rosc. Am. 9:adlegarem te ad illos, qui, etc.,
id. Fam. 15, 10; so id. ib. 4 fin.: cum patrem primo adlegando, deinde coram ipse rogando fatigāsset, first by the friends sent, and then by personal entreaties, etc., Liv. 36, 11, 1 Gron. —Hence, allēgāti ( adl-), ōrum, m., deputies:inter adlegatos Oppianici,
Cic. Clu. 13, 39; id. Q. Fr. 2, 3.—Sometimes in the sense of subornare, to instigate or incite one to an act of fraud or deceit:II.eum adlegaverunt, suum qui servum diceret cum auro esse apud me,
Plaut. Poen. 3, 5, 28: ut ne credas a me adlegatum hunc senem, * Ter. And. 5, 3, 28 Ruhnk.; cf. allegatus.—To bring forward, to relate, recount, mention, adduce (post-Aug.):2.exemplum,
Plin. Ep. 3, 15:hoc senatui adlegandum putasti,
id. Pan. 70:decreta,
id. ib. 70 fin.:merita,
Suet. Aug. 47; so id. ib. 5:priorem se petitum ab Alexandro adlegat,
Just. 16, 1; Stat. Achill. 2, 224.—And in a zeugma: (legati) munera, preces, mandata regis sui adlegant, they bring or offer the gifts, entreaties, and mandates, Tac. H. 4, 84; cf.:orationem et per incensum deprecationem adlegans,
Vulg. Sap. 18, 21: adlegare se ex servitute in ingenuitatem, a legal phrase, to release one's self from servitude by adducing reasons, proofs, etc., Dig. 40, 12, 27.al-lĕgo ( adl-), ēgi, ectum, 3, v. a., to select for one's self, to choose (qs. ad se legere; like adimere, = ad se emere); to admit by election, to elect to a thing, or into (a corporation; in the class. per. generally only in the histt.): Druidibus praeest unus... hoc mortuo, si sunt plures pares, suffragio Druidum adlegitur, * Caes. B. G. 6, 13 Herz. (Dinter here omits adlegitur):A.augures de plebe,
Liv. 10, 6:octo praetoribus adlecti duo,
Vell. 2, 89:aliquem in sui custodiam,
Suet. Aug. 49; so,in senatum,
id. Claud. 24:inter patricios,
id. Vit. 1: in clerum, Hier. adv. Jov. 1, n. 34 al.— Poet.:adlegi caelo,
Sen. Agam. 804.—Hence, al-lectus ( adl-), a, um, P. a. Subst.,A member chosen into any corporation (collegium): collegae, qui unā lecti, et qui in eorum locum suppositi, sublecti;B.additi Adlecti,
Varr. L. L. 6, § 66 Müll.—Those who were added to the Senate from the equestrian order, on account of the small number of the Senators, were called adlecti, acc. to Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. Suet. Caes. 41; id. Vesp. 9. -
7 allegati
1. I.To send one away with a commission or charge, to despatch, depute, commission (of private business, while legare is used in a similar signif. of State affairs; most freq. in Plaut.;B.elsewhere rare, but class.): ne illi aliquem adlegent, qui mi os occillet,
Plaut. Am. 1, 1, 28 (cf. delegare, id. ib. prol. 67 and 83); so id. Cas. prol. 52; 3, 4, 14; id. Ps. 4, 7, 66; 135; id. Stich. 5, 3, 8:ego si adlegāssem aliquem ad hoc negotium,
id. Ep. 3, 3, 46:alium ego isti rei adlegabo,
id. Am. 2, 2, 42:amicos adlegat,
Cic. Verr. 2, 1, 57, § 149:homines nobiles adlegat iis, qui peterent, ne, etc.,
id. Rosc. Am. 9:adlegarem te ad illos, qui, etc.,
id. Fam. 15, 10; so id. ib. 4 fin.: cum patrem primo adlegando, deinde coram ipse rogando fatigāsset, first by the friends sent, and then by personal entreaties, etc., Liv. 36, 11, 1 Gron. —Hence, allēgāti ( adl-), ōrum, m., deputies:inter adlegatos Oppianici,
Cic. Clu. 13, 39; id. Q. Fr. 2, 3.—Sometimes in the sense of subornare, to instigate or incite one to an act of fraud or deceit:II.eum adlegaverunt, suum qui servum diceret cum auro esse apud me,
Plaut. Poen. 3, 5, 28: ut ne credas a me adlegatum hunc senem, * Ter. And. 5, 3, 28 Ruhnk.; cf. allegatus.—To bring forward, to relate, recount, mention, adduce (post-Aug.):2.exemplum,
Plin. Ep. 3, 15:hoc senatui adlegandum putasti,
id. Pan. 70:decreta,
id. ib. 70 fin.:merita,
Suet. Aug. 47; so id. ib. 5:priorem se petitum ab Alexandro adlegat,
Just. 16, 1; Stat. Achill. 2, 224.—And in a zeugma: (legati) munera, preces, mandata regis sui adlegant, they bring or offer the gifts, entreaties, and mandates, Tac. H. 4, 84; cf.:orationem et per incensum deprecationem adlegans,
Vulg. Sap. 18, 21: adlegare se ex servitute in ingenuitatem, a legal phrase, to release one's self from servitude by adducing reasons, proofs, etc., Dig. 40, 12, 27.al-lĕgo ( adl-), ēgi, ectum, 3, v. a., to select for one's self, to choose (qs. ad se legere; like adimere, = ad se emere); to admit by election, to elect to a thing, or into (a corporation; in the class. per. generally only in the histt.): Druidibus praeest unus... hoc mortuo, si sunt plures pares, suffragio Druidum adlegitur, * Caes. B. G. 6, 13 Herz. (Dinter here omits adlegitur):A.augures de plebe,
Liv. 10, 6:octo praetoribus adlecti duo,
Vell. 2, 89:aliquem in sui custodiam,
Suet. Aug. 49; so,in senatum,
id. Claud. 24:inter patricios,
id. Vit. 1: in clerum, Hier. adv. Jov. 1, n. 34 al.— Poet.:adlegi caelo,
Sen. Agam. 804.—Hence, al-lectus ( adl-), a, um, P. a. Subst.,A member chosen into any corporation (collegium): collegae, qui unā lecti, et qui in eorum locum suppositi, sublecti;B.additi Adlecti,
Varr. L. L. 6, § 66 Müll.—Those who were added to the Senate from the equestrian order, on account of the small number of the Senators, were called adlecti, acc. to Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. Suet. Caes. 41; id. Vesp. 9. -
8 allego
1. I.To send one away with a commission or charge, to despatch, depute, commission (of private business, while legare is used in a similar signif. of State affairs; most freq. in Plaut.;B.elsewhere rare, but class.): ne illi aliquem adlegent, qui mi os occillet,
Plaut. Am. 1, 1, 28 (cf. delegare, id. ib. prol. 67 and 83); so id. Cas. prol. 52; 3, 4, 14; id. Ps. 4, 7, 66; 135; id. Stich. 5, 3, 8:ego si adlegāssem aliquem ad hoc negotium,
id. Ep. 3, 3, 46:alium ego isti rei adlegabo,
id. Am. 2, 2, 42:amicos adlegat,
Cic. Verr. 2, 1, 57, § 149:homines nobiles adlegat iis, qui peterent, ne, etc.,
id. Rosc. Am. 9:adlegarem te ad illos, qui, etc.,
id. Fam. 15, 10; so id. ib. 4 fin.: cum patrem primo adlegando, deinde coram ipse rogando fatigāsset, first by the friends sent, and then by personal entreaties, etc., Liv. 36, 11, 1 Gron. —Hence, allēgāti ( adl-), ōrum, m., deputies:inter adlegatos Oppianici,
Cic. Clu. 13, 39; id. Q. Fr. 2, 3.—Sometimes in the sense of subornare, to instigate or incite one to an act of fraud or deceit:II.eum adlegaverunt, suum qui servum diceret cum auro esse apud me,
Plaut. Poen. 3, 5, 28: ut ne credas a me adlegatum hunc senem, * Ter. And. 5, 3, 28 Ruhnk.; cf. allegatus.—To bring forward, to relate, recount, mention, adduce (post-Aug.):2.exemplum,
Plin. Ep. 3, 15:hoc senatui adlegandum putasti,
id. Pan. 70:decreta,
id. ib. 70 fin.:merita,
Suet. Aug. 47; so id. ib. 5:priorem se petitum ab Alexandro adlegat,
Just. 16, 1; Stat. Achill. 2, 224.—And in a zeugma: (legati) munera, preces, mandata regis sui adlegant, they bring or offer the gifts, entreaties, and mandates, Tac. H. 4, 84; cf.:orationem et per incensum deprecationem adlegans,
Vulg. Sap. 18, 21: adlegare se ex servitute in ingenuitatem, a legal phrase, to release one's self from servitude by adducing reasons, proofs, etc., Dig. 40, 12, 27.al-lĕgo ( adl-), ēgi, ectum, 3, v. a., to select for one's self, to choose (qs. ad se legere; like adimere, = ad se emere); to admit by election, to elect to a thing, or into (a corporation; in the class. per. generally only in the histt.): Druidibus praeest unus... hoc mortuo, si sunt plures pares, suffragio Druidum adlegitur, * Caes. B. G. 6, 13 Herz. (Dinter here omits adlegitur):A.augures de plebe,
Liv. 10, 6:octo praetoribus adlecti duo,
Vell. 2, 89:aliquem in sui custodiam,
Suet. Aug. 49; so,in senatum,
id. Claud. 24:inter patricios,
id. Vit. 1: in clerum, Hier. adv. Jov. 1, n. 34 al.— Poet.:adlegi caelo,
Sen. Agam. 804.—Hence, al-lectus ( adl-), a, um, P. a. Subst.,A member chosen into any corporation (collegium): collegae, qui unā lecti, et qui in eorum locum suppositi, sublecti;B.additi Adlecti,
Varr. L. L. 6, § 66 Müll.—Those who were added to the Senate from the equestrian order, on account of the small number of the Senators, were called adlecti, acc. to Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. Suet. Caes. 41; id. Vesp. 9. -
9 mando
1.mando, āvi, ātum, 1, v. a. [manusdo], to commit to one's charge, to enjoin, commission, order, command (syn.: praecipio, edico); constr. alicui aliquid, with ut, ne, the simple subj., or with inf. (class.).I.Lit.(α).Alicui aliquid:(β).tibi de nostris rebus nihil sum mandaturus per litteras,
Cic. Fam. 3, 5, 1:praeterea typos tibi mando,
id. Att. 1, 10, 3:si quid velis, huic mandes,
Ter. Phorm. 4, 4, 7:L. Clodio mandasse, quae illum mecum loqui velles,
Cic. Fam. 3, 4, 1:alicui mandare laqueum,
to bid go and be hanged, Juv. 10, 57.—With ellipsis of dat.:tamquam hoc senatus mandasset,
Cic. Verr. 2, 4, 39, § 84:excusationem,
Suet. Oth. 6:haec ego numquam mandavi,
Juv. 14, 225.—With ut or ne:(γ).Voluseno mandat, ut, etc.,
Caes. B. G. 4, 21:mandat ut exploratores in Suebos mittant,
id. ib. 6, 10, 3:Caesar per litteras Trebonio magnopere mandaverat, ne, etc.,
id. B. C. 2, 13.—With simple subj.:(δ).huic mandat, Remos reliquosque Belgas adeat,
Caes. B. G. 3, 11.—With object-clause:(ε).mandavit Tigranen Armeniā exturbare,
Tac. A. 15, 2:non aliter cineres mando jacere meos,
Mart. 1, 88, 10.—Impers. pass.:II.fecerunt ut eis mandatum fuerat,
Vulg. Gen. 45, 21.—Transf.A.In gen., to commit, consign, enjoin, confide, commend, intrust any thing to a person or thing:B.ego tibi meas res mando,
Plaut. Cist. 4, 2, 54:bona nostra haec tibi permitto et tuae mando fidei,
Ter. And. 1, 5, 61:ludibrio habeor... ab illo, quoi me mandavisti, meo viro,
Plaut. Men. 5, 2, 32:(adulescens) qui tuae mandatus est fide et fiduciae,
id. Trin. 1, 2, 80; 91; 99:aliquem alicui alendum,
Verg. A. 3, 49:alicui magistratum,
Caes. B. C. 3, 59:honores,
Cic. Verr. 2, 4, 37, § 81:filiam viro,
to give in marriage, Plaut. Men. 5, 2, 32:aliquem aeternis tenebris vinculisque,
Cic. Cat. 4, 5, 10:se fugae,
to betake one's self to flight, Caes. B. G. 2, 24:fugae et solitudini vitam suam,
Cic. Cat. 1, 8, 20:semen terrae,
i. e. to sow, Col. 1, 7, 6:hordea sulcis,
Verg. E. 5, 36:corpus humo,
to bury, id. A. 9, 214:aliquid memoriae,
Cic. Quint. 6, 24:litteris,
to commit to writing, id. de Or. 2, 12, 52:scriptis actiones nostras,
id. Off. 2, 1, 3:historiae,
id. Div. 2, 32, 69:monumentis,
id. Ac. 2, 1, 2:fruges conditas vetustati,
to keep for a long time, to suffer to grow old, id. N. D. 2, 60, 151:Alcibiadem interficiendum insidiis mandare,
Just. 5, 2, 5.— Absol.:Claudio mandante ac volente (opp. invito),
Vop. Aur. 16, 2.—To charge a person to announce something, to send word to a person or place only poet. and in post-Aug. prose):A.mandare ad Pisonem, noli, etc.,
Suet. Calig. 25:mandabat in urbem, nullum proelio finem exspectarent,
sent word, Tac. A. 14, 38:ferre ad nuptam quae mittit adulter, quae mandat,
Juv. 3, 46:senatui mandavit, bellum se ei illaturum,
Eutr. 5, 5:consulantes, si quid ad uxores suas mandarent,
Flor. 3, 3, 6.—P. a. as subst.: mandā-tum, i, n., a charge, order, commission, injunction, command.In gen.:B.ut mandatum scias me procurasse,
have performed the commission, Cic. Att. 5, 7, 3:hoc mandatum accepi a Patre,
Vulg. Joh. 10, 18.—More freq. in plur.:omnibus ei de rebus, quas agi a me voles, mandata des, velim,
Cic. Fam. 3, 1, 2:dare mandata alicui in aliquem,
id. ib. 3, 11, 5:dare alicui mandata, ut, etc.,
id. Phil. 6, 3, 6:accipere ab aliquo,
id. ib. 8, 8, 23:persequi,
to perform, execute, fulfil, id. Q. Fr. 2, 14, 2:audire,
id. Phil. 6, 4, 10:alicujus exhaurire,
id. Att. 5, 1, 5:exponere in senatu,
id. de Or. 2, 12, 49:exsequi,
id. Phil. 9, 4, 9; Sall. J. 35, 5:facere,
Plaut. As. 5, 2, 64; id. Bacch. 3, 3, 72:perficere,
Liv. 1, 56:efficere,
Sall. J. 58:facere,
Curt. 7, 9, 17:deferre,
to deliver, Cic. Att. 7, 14, 1:perferre,
id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 18:neglegere,
to neglect, not perform, Ov. H. 16, 303:fallere,
id. M. 6, 696:haec mandata,
Liv. 21, 54, 4: legatis occulta mandata data sint, ut, Just. 34, 1, 5.— Poet., with inf.:producetque virum, dabit et mandata reverti,
and enjoin him to return, Ov. H. 13, 143.—Esp. as legal term.1.A commission constituting a mutual obligation; hence, in gen., a contract:2.mandatum constitit, sive nostra gratia mandamus, sive alienā: id est, sive ut mea negotia geras, sive ut alterius mandem tibi, erit mandati obligatio, et invicem alter alteri tenebimur,
Gai. Inst. 3, 155 sqq.:itaque mandati constitutum est judicium non minus turpe, quam furti,
i. e. for breach of contract, Cic. Rosc. Am. 38, 111:actio mandati,
an action for the non-performance of a contract, Dig. 17, 1, 8, § 3.—An imperial command, mandate, Plin. Ep. 10, 110, 1; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 111:C.principum,
Front. Aquaed. 3.—Esp. of the secret orders of the emperors:(Galba) mandata Neronis de nece sua deprenderat,
Suet. Galb. 9; id. Tib. 52:occulta mandata,
Tac. A. 2, 43:fingere scelesta mandata,
id. ib. 2, 71; 3, 16; id. H. 4, 49.—In eccl. lang., the law or commandment of God:2.mandatum hoc, quod ego praecipio tibi hodie, non supra te est,
Vulg. Deut. 30, 11:nec custodisti mandata,
id. 1 Reg. 13, 13:maximum et primum mandatum,
id. Matt. 22, 38.mando, di, sum (in the dep. form mandor, acc. to Prisc. p. 799 P.), 3, v. a. [akin to madeo, properly to moisten; hence], to chew, masticate (syn. manduco).I.Lit. (class.):II.animalia alia sugunt, alia carpunt, alia vorant, alia mandunt,
Cic. N. D. 2, 47, 122:asini lentissime mandunt,
Plin. 17, 9, 6, § 54; Col. 6, 2, 14.— Poet.:(equi) fulvum mandunt sub dentibus aurum,
i. e. champ, Verg. A. 7, 279:tristia vulnera saevo dente,
i. e. to eat the flesh of slaughtered animals, Ov. M. 15, 92.—In part. perf.: mansum ex ore daturum, Lucil. ap. Non. 140, 14; Varr. ib. 12:omnia minima mansa in os inserere,
Cic. de Or. 2, 39, 162:ut cibos mansos ac prope liquefactos demittimus,
Quint. 10, 1, 19.—Transf., in gen., to eat, devour (mostly poet. and in postAug. prose): quom socios nostros mandisset impiu' Cyclops, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 817 P.; Enn. ap. Prisc. p. 683 P. (Ann. v. 141 Vahl.):3.apros,
Plin. 8, 51, 78, § 210:Diomedes immanibus equis mandendos solitus objectare advenas,
to throw to them for food, Mel. 2, 2.— Poet.: mandere humum (like mordere humum), to bite the ground, said of those who fall in battle, Verg. A. 11, 669; so,compressa aequora,
Val. Fl. 3, 106: corpora Graiorum maerebat mandier igni, to be consumed, Matius in Varr. L. L. 6, § 95 Müll.mando, ōnis, m. [2. mando], a glutton, gormandizer: mandonum gulae, Lucil. ap. Non. 17, 16; cf. manduco.
См. также в других словарях:
Commission — Com*mis sion, v. t. [imp. & p. p. {Commissioned}; p. pr & vb. n. {Commissioning}.] 1. To give a commission to; to furnish with a commission; to empower or authorize; as, to commission persons to perform certain acts; to commission an officer.… … The Collaborative International Dictionary of English
Commission — Com*mis sion, n. [F., fr. L. commissio. See {Commit}.] 1. The act of committing, doing, or performing; the act of perpetrating. [1913 Webster] Every commission of sin introduces into the soul a certain degree of hardness. South. [1913 Webster] 2 … The Collaborative International Dictionary of English
Commission merchant — Commission Com*mis sion, n. [F., fr. L. commissio. See {Commit}.] 1. The act of committing, doing, or performing; the act of perpetrating. [1913 Webster] Every commission of sin introduces into the soul a certain degree of hardness. South. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
Commission of array — Commission Com*mis sion, n. [F., fr. L. commissio. See {Commit}.] 1. The act of committing, doing, or performing; the act of perpetrating. [1913 Webster] Every commission of sin introduces into the soul a certain degree of hardness. South. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
Commission of bankruptcy — Commission Com*mis sion, n. [F., fr. L. commissio. See {Commit}.] 1. The act of committing, doing, or performing; the act of perpetrating. [1913 Webster] Every commission of sin introduces into the soul a certain degree of hardness. South. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
Commission of lunacy — Commission Com*mis sion, n. [F., fr. L. commissio. See {Commit}.] 1. The act of committing, doing, or performing; the act of perpetrating. [1913 Webster] Every commission of sin introduces into the soul a certain degree of hardness. South. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
Commission of the peace — Commission Com*mis sion, n. [F., fr. L. commissio. See {Commit}.] 1. The act of committing, doing, or performing; the act of perpetrating. [1913 Webster] Every commission of sin introduces into the soul a certain degree of hardness. South. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
Commission officer — Commission Com*mis sion, n. [F., fr. L. commissio. See {Commit}.] 1. The act of committing, doing, or performing; the act of perpetrating. [1913 Webster] Every commission of sin introduces into the soul a certain degree of hardness. South. [1913… … The Collaborative International Dictionary of English
commission — commissionable, adj. commissional, adj. commissive, adj. commissively, adv. /keuh mish euhn/, n. 1. the act of committing or giving in charge. 2. an authoritative order, charge, or direction. 3. authority granted for a particular action or… … Universalium
Commission for Polish Relief — The Commission for Polish Relief (CPR), also known unofficially as Comporel[1] or Hoover Commission,[2] was initiated in late 1939 by former US President Herbert Hoover, following the German and Soviet occupation of Poland. The Commission… … Wikipedia
commission — I (New American Roget s College Thesaurus) Body of persons with an assignment Nouns 1. commission, delegation; consignment, assignment; deputation, legation, mission, embassy; committee (see council); agency, power of attorney; task, errand,… … English dictionary for students